این دفعه میخوام روشی رو یاد بدم که حتی با هزار بار شنیدن یک آهنگ ، حوصله تون سر نمیره و همیشه از هر موسیقی ای که میشنوید ، لذت کامل میبرید ! همچنین یک تمرین و یک توانایی منحصر به فرد برای کسانی که بطور مستقیم در موسیقی فعالیت دارن . آهنگ ساز ها و مخصوصاً نوازنده ها .
البته اکثر نوازنده ها سازهایی میزنن که در زمینه آهنگ ها به کار میره و نقش اجرای ملودی اصلی تنها به چند نقر واگذار میشه . بنا بر این اگر شما جزو اون اکثریت باشید ، باید تا حالا به این چیزی که من میخوام بگم ، عادت کرده باشید ! ولی اگر جزو اقلیت باشید ، یک مقدار کار سخت تره .
بعضی از نوازنده ها هم که سازهای الکترونیک ( Arranger , Keyboard , … ) مینوازند ، برای اجرای یک کار حساب شده و کاملاً برابر اصل ( در صورتی که آهنگ از پیش ساخته شده ای می نوازند ) باید کمی حوصله و خلاقیت به خرج دهند تا اینکه علاوه بر زیبایی یک اثر هنری ، عمر شنوندگان رو هم هدر ندهند ! معمولاً نوازنده های این دستگاه ها ، به خاطر وجود زمینه های از پیش ساخته شده ( مانند ریتم ها و سمپل ها و … ) کمتر به این جزئیات دقت می کنند . برای همینه که تو سر هر کسی میزنید ، یه مدت کیبورد کار کرده و هر کسی هم که یه ذره بدهی هاش زیاد میشه میره یک و نیم میلیون میده و یه Korg Pa80 میگیره و تو 10 شب پول چیزی رو که خریده در میاره . بقیه اش هم سوده ! اینطور میشه که معمولاً 90 درصد این افراد بسیار غیر حرفه ای مینوازند و آدم رو از موسیقی زنده ، بیزار میکنن !
برای کاری که من الان توضیح میدم ، شاید نرم افزار هایی هم باشه ( که در توضیحاتم میگم ) ولی اون چیزی که گوش و ذهن شما رو تقویت میکنه ، تمرین این کار و ( مسلماً بعد از مدتی ) عادت کردن به این کاره . توضیحات :
یک آهنگ رو که براتون آزار دهنده نیست ، گوش کنید . ( مثلاً من که از متال بدم میاد ، چنین تمرینی با آهنگ متال ، مثل سمباده زدن مغز میمونه ! ) . سعی کنید از یک هدفون استفاده کنید . این باعث میشه که صداهای اطراف کمتر مغز شما رو درگیر کنن . صدای خیلی کم و خیلی زیاد ، هیچ فایده ای نداره . باید حجم صدا (Volume) به میزانی باشه که گوش شما ، صدا رو به خوبی بشنوه ولی جوری هم نباشه که به خاطر صدای بلند ، بخش زیادی از امواج رو بدون بررسی از دست بدید ! صدای بلند فقط برای نواختن و یا گوش دادن ، بدون فکر کردن خوبه .
آهنگی که گوش میدید ، احتمالاً ، به طور مناسبی سازبندی و تنظیم شده . یک بار آهنگ رو بطور کلی و فقط به عنوان یک شنونده ی معمولی بشنوید . در همین مرحله ، آگر شما آدم حساسی نسبت به صدا ها و نغمه ها باشید ، افت و خیز های آهنگ روی شما تاثیر میگذاره . البته ممکنه هیچ تاثیری هم نداشته باشه ( که به احساس شما برمیگرده ) و احتمالاً زمانی که خود شما تصمیم به نواختن اون آهنگ بگیرید ، به شنونده ، همون حسی القا میشه که وقتی از بلندگو های ضبط خودش می شنید ، به او القا میشد !
آهنگ رو برای بار دوم پخش کنید . این بار سعی کنید صدای خواننده رو از روی آهنگ حذف کنید ! یعنی شما باید آهنگ رو بشنوید ولی صدای خواننده رو نشنوید . گوش مال شماست . مغز هم مال شماست . پس شما هستید که تعیین میکنید چه قسمتی از چیزهایی که وارد گوشتون میشه رو میخواهید بشنوید .
البته شما قطعاً موفق به خذف کامل صدای خواننده نخواهید شد . چون رسیدن به چنین تمرکزی ، بسیار سخته . ولی تا حد نسبتاً خوبی قابل دستیابی است .
برای چنین کاری می تونید از برنامه ی Dart Karaoke Studio استفاده کنید ولی این برنامه تغییراتی هم در صدای بقیه ی ساز ها ایجاد میکنه که مطلوب نیست .
ممکنه مجبور بشید 10 بار آهنگ رو گوش کنید تا بتونید صدای خواننده رو حذف کنید . پس نا امید نشید !
حالا وارد مرحله ی بعد میشیم . دوباره آهنگ رو پخش کنید . این بار سعی کنید فقط صدای درامز و تومبا و و سایر سازهایی که ریتم آهنگ رو تشکیل میدن ( مثل سازهای ضربی و … – سازهایی که از ظاهراً از گام های خاصی پیروی نمیکنن ) رو بشنوید . شما اگر موفق به این کار بشید و توانایی ساختن ریتم ها ( به وسیله ی Arranger ها و … ) رو هم داشته باشید ، تقریباً 30 درصد کار ( نواختن مجدد آهنگ ) انجام شده . البته باید گفت که ساخت ریتم مورد نظر کاری وقت گیریه و باید حوصله ی زیادی به خرج داد .
اگر هم بتونید بین اجزای همون درامز هم تمایز ایجاد کنید ، یک ریتم فوق العاده از کار در میاد .
یه بار دیگه آهنگ رو پخش کنید ! این بار باید صدای Bass رو جدا کنید . مثل دفعات قبل ، فقط صدای Bass رو می شنوید . معمولاً اون چیزی که با Bass نواخته میشه یک چیز تکراریه که فقط در نقاط اوج و افت آهنگ ممکنه که تغییر کنه . خوبی Bass اینه که صدای کاملاً متمایزی نسبت به بقیه ی سازها داره .
توی اکثر آهنگ ها صدایی شنیده میشه که معمولاً با هم نوازی سازهایی مثل Violin , Viola , Cell , Contra bass و … ایجاد میشه . البته کسانی که با دستگاه های الکترونیک کار کردن ، برای این صدا میتونن از Strings ( که تو تمام این دستگاه ها وجود داره ) استفاده کنن . ترک ها ( Turkish Musicians ) از این صدا بسیار زیاد استفاده میکنن . اگر با موسیقی آشنا باشید ، میدونید من چه صدایی رو میگم . و اگر آشنا نباشید ، من هر چی توضیح بدم ، شما متوجه نخواهید شد . پس من با فرض اول ادامه میدم !
میشه گفت Strings مهمترین عامل در ایجاد نقاط اوج و افت آهنگه . پس توانایی فیلتر کردن این قسمت از آهنگ و کار ویژه روی اون ، میتونه آهنگ رو زیر و رو کنه . یک نکته ی مهمی که در نواختن این قسمت ( برای کسانی که سازهای الکترونیک میزنن) وجود داره ، اینه که حتماً باید صدای شما اتک (Attack) داشته باشه . یعنی از آروم به بلند تغییر کنه ( یه جور Fade in) . اگر این مسئله رعایت بشه ، شما قطعه ای رو میزنید و احساس می کنید 20 نفر هم دارن با شما همنوازی میکنن !
نکته ی مهم دیگه ای که در Strings وجود داره اینه که معمولاً با خواننده همراهی میکنه . البته یه سری از آهنگ سازهای ترک ، مهارت زیادی در یک تکنیک دارن ، اونم اینه که مسیر Strings رو موقتاً از مسیر آهنگ جدا میکنن و یه دفعه در نقطه ی اوج آهنگ به جای صحیح ، به نحو خاصی که بسیار تاثیر گذاره ، بر میگردونن .
نمیخواستم زیاد تخصصی بشه ولی Strings رو نمیشه غیر تخصصی گفت .
آهنگ ها معمولاً از سازهای دیگه ای هم تشکیل شدن . یه سری از صداها ، صداهای مصنوعی هستن که به وسیله ی سینت سایزر ها (Synthesizer) ساخته میشن . جدا کردن این صدا ها از آهنگ کاملاً بستگی به نوع صدا داره . ولی معمولاً میشه صداهای جایگزینی براشون پیدا کرد. البته کسانی که بخوان یه آهنگ ماندگار بسازن ، سعی میکنن که ملودی اصلی رو با صدای سازهای حقیقی بزنن . مثال نقض هم داره ! مثلاً یانی (Yanni) در ملودی اصلی بعضی از آهنگ های بسیار زیبا از صداهای مصنوعی استفاده کرده که البته به نظر میاد سعی بر این بوده که این صدا ها شبیه صداهای سازهای حقیقی ( مثل سنتور و … ) باشن . باید گفت که بعضی از این صدا ها که الان زیاد هم در آهنگ های شرقی و غربی استفاده میشن ، برای خودشون جایی باز کردن و سخته که براشون جایگزین پیدا کرد . مثل صدای SquareLead که نمونه ی اون رو در اول آهنگ پرسه از سیاوش قمیشی میشه شنید .
اگر با چند تا آهنگ این کار هایی رو که من گفتم رو انجام بدید ، کم کم متوجه میشید که میتونید چیزهایی رو بشنوید که بقیه نمیتونن بشنون ! این کار براتون عادت میشه . این کار برای نوازنده های ساز های الکترونیک ، از هر چیزی واجب تره . البته شدیداً توصیه میکنم این کار رو با آهنگ های لس آنجلسی شروع نکنید . که ممکنه به جز صدای درامز و Bass و ضرب ، هیچ چیز دیگه ای نشنوید ! اون وقت به زودی ناامید خواهید شد .
مثلاً آهنگ های یانی برای تمرین گوشی مناسبه ولی قبول کنید که نمیشه چیزی رو که 100 نفر دارن با هم مینوازن رو با یه کیبورد و … نواخت . پس سعی کنید فقط گوش کنید !
ممکنه بعداً چیزهای دیگه ای هم در این باره بنویسم که به عنوان مطلب جدید ، به وبلاگ اضافه میکنم .
